منو سایت
تاريخ:پانزدهم مهر 1388 ساعت 14:59   |   کد : 303
جامعه شناسي ادبيات
طرح درس نيمسال اول 88-89
 

بسمه تعالي

طرح درس جامعه شناسي ادبيات (3120047)

نيمسال اول 1388-1389

دانشکده علوم اجتماعي دانشگاه تهران

زمان: شنبه 16-18 (کلاس 203)

محمدرضا جوادي يگانه

درس جامعه شناسي ادبيات، به بررسي رابطه ادبيات (با تاکيد بر رمان) و جامعه (با تاکيد بر ايران پس از مشروطه) مي پردازد. منابع اصلي درس، بخش هايي از کتاب اسکارپيت و مقالات کتاب هاي زير است (مقالات در انتشارات موجود است). ساير کتاب ها و مقالاتي که در شرح درس آمده، براي توضيحات تکميلي است و جزو منابع امتحاني نيست.

- اسکارپيت، روبر (1374) .جامعه شناسي ادبيات. ترجمه مرتضي کتبي. تهران: سمت. فصل هاي: 4 (نويسنده در جامعه)، 5 (عمل انتشار)، 6 (شبکه هاي توزيع)، 8 (مطالعه و زندگي).

- تايسن، ليس (1387) .نظريه هاي نقد ادبي معاصر. ترجمه مازيار حسين زاده و فاطمه حسيني. ويراستار حسين پاينده. تهران : نگاه امروز، حكايت قلم نوين. فصل 6: «نظريه واكنش خواننده». صص 265- 334.

- شفيعي کدکني، محمدرضا (1386) «راه هاي انتشار يک شعر، در قديم» .زمينه هاي اجتماعي شعر فارسي. تهران: اختران. صص 64-34.

- گلدمن، لوسين (1371) .جامعه شناسي ادبيات: دفاع از جامعه شناسي رمان. ترجمه محمدجعفر پوينده. تهران: هوش و ابتکار. فصل اول (مقدمه اي بر جامعه شناسي رمان). صص 43-19. فصل چهارم (روش ساختگراي تکويني در تاريخ ادبيات). صص332-315.

- ميلر، جي. هيليس (1384) .پيرامون ادبيات. ترجمه علي اصغر بهرامي. تهران: ني. فصل دوم: ادبيات به منزله واقعيت مجازي. صص 66-39.

- وات، ايان (1379) .پيدايي قصه: پژوهش هايي در باره ديفو، ريچاردسون و فيلدينگ. ترجمه ناهيد سرمد. تهران: نشر علم. فصل 3: رابينسون كروزو، فردگرايي و قصه. صص 101-161.

- فيتس جرالد، اسكات (1379) .گتسبي بزرگ. ترجمه كريم امامي. تهران: نيلوفر.


شرح درس

؏ جلسه اول: 4 مهر

طرح کلي مباحث ترم

؏ جلسه دوم: 11 مهر

ادبيات چيست

ميلر، جي. هيليس (1384) .پيرامون ادبيات. ترجمه علي اصغر بهرامي. تهران: ني. فصل دوم: ادبيات به منزله واقعيت مجازي. صص 66-39.

سارتر، ژان پل (1356) ادبيات چيست؟ ترجمه ابوالحسن نجفي و مصطفي رحيمي. تهران: كتاب زمان.

؏ جلسه سوم: 18 مهر

اجتماعيات در ادبيات فارسي

روح الاميني، محمود (1375) «دو شاعر، يک مضمون، دو زمان» .نمودهاي فرهنگي و اجتماعي در ادبيات فارسي. تهران: آگه. صص 196-181 .

کوزر، لوييس (1353) .جامعهLشناسي در ادبيات، ترجمه و تحقيق (پايان نامه) معصومه عصام. تهران: انجمن دانشجويان دانشگاه تهران

آجوداني، ماشاءالله (1382) .يا مرگ يا تجدد: دفتري در شعر و ادب مشروطه. تهران: اختران.

آرين پور، يحيي (1372) .از صبا تا نيما: تاريخ 150 سال ادب فارسي. تهران: زوار (چاپ اول: 1350)

شفيعي کدکني، محمدرضا (1386) .زمينه هاي اجتماعي شعر فارسي. تهران: اختران.

؏ جلسه چهارم: 25 مهر

نظريه هاي جامعه شناسي ادبيات: نظريه لوونتال، نظريه اسکارپيت، نظريه وات

لوونتال، لئو (1386) .رويکرد انتقادي در جامعه شناسي ادبيات. ترجمه محمدرضا شادرو. تهران: ني.

اسکارپيت، روبر (1374) .جامعه شناسي ادبيات. ترجمه مرتضي کتبي. تهران: سمت.

وات، ايان (1379) «.پيدايي قصه: پژوهش هايي در باره ديفو، ريچاردسون و فيلدينگ» . ترجمه ناهيد سرمد. تهران: نشر علم. فصل سوم (رابينسون کروزو، فردگرايي و قصه).

؏ جلسه پنجم: 2 آبان

نظريه هاي جامعه شناسي ادبيات: نظريه لوکاچ و گلدمن. نظريه بورديو

گلدمن، لوسين (1377) "جامعه شناسي ادبيات" در: محمدجعفر پوينده (گزيده و ترجمه) .درآمدي بر جامعه شناسي ادبيات. تهران: نقش جهان. صص 78-64.

لوکاچ، گئورگ (1381) .نظريه رمان. ترجمه حسن مرتضوي. تهران: قصه.

لوکاچ، جورج (1382) .جان و صورت. ترجمه رضا رضايي. تهران: ماهي.

لوکاچ، گئورگ (1373) .پژوهشي در رئاليسم اروپايي. ترجمه افسر اكبري. تهران: انتشارات علمي و فرهنگي.

گلدمن، لوسين (1371) .جامعه شناسي ادبيات: دفاع از جامعه شناسي رمان. ترجمه محمدجعفر پوينده. تهران: هوش و ابتکار.

لوکاچ، جورج (1375) .جامعه شناسي رمان: بالزاک، زولا، استاندال. ترجمه محمدجعفر پوينده. تهران: تجربه. چاپ دوم.

ارغنون، شماره 9 و 10. بهار و تابستان 1375. ويژه رمان

بوتور، ميشل (1379) .جستارهايي در باب رمان. ترجمه سعيد شهرتاش. تهران: سروش.

زرافا، ميشل (1368) .ادبيات داستاني: رمان و واقعيت اجتماعي. ترجمه نسرين پرويني. تهران: فروغي.

فلوبر گوستاو (1380) .تربيت احساسات. ترجمه مهدي سحابي. تهران: نشر مركز.

بورديو، پي ير (1375) «جامعه شناسي و ادبيات: آموزش عاطفي فلوبر». ترجمه يوسف اباذري. ارغنون. شماره 9 و 10: صص 111-77.

؏ جلسه ششم: 9 آبان

امتحان ميان ترم. در باره كتاب «گتسبي بزرگ»

شرح امتحان ميان ترم در انتهاي شرح درس آمده است.

؏ جلسه هفتم: 16 آبان

ادبيات عامه پسند با تاکيد بر رمان بامداد خمار نوشته فتانه حاج سيدجوادي (تهران: نشر البرز)

استوري، جان (1383) "داستانهاي عامه پسند" ترجمه حسين پاينده. ارغنون. شماره 25. صص 43-1.

ارغنون. شماره 25. ويژه ادبيات عامه پسند. 1383.

؏ جلسه هشتم: 23 آبان

رمان فارسي S بوف کور

هدايت، صادق (1315/1372) .بوف کور. تهران: سيمرغ.

؏ جلسه نهم: 30 آبان

رمان فارسي در دوره 1332 تا 1353(با تاکيد بر رمان هاي شازده احتجاب، مدير مدرسه، و سووشون) و رمان انقلاب و جنگ (با تاکيد بر سفر به انتهاي شب، خاطرات عرت شاهي، و دا)

غلام، محمد (1383) "جامعهLشناسي رمان معاصر فارسي" دانشکده ادبيات و علوم انساني (دانشگاه تربيت معلم)، 12 (46-45): 173-129. (قابل دسترس در بخش سايت www.sid.ir)

محموديان، محمدرفيع (1382) .نظريه رمان و ويژگي هاي رمان فارسي. تهران: نشر و پژوهش فرزان روز. صص 153-225.

مصباحي پور ايرانيان، جمشيد (1358) . واقعيت اجتماعي و جهان داستان. تهران: اميرکبير.

؏ جلسه دهم: 14 آذر

حرفه نويسندگي

اسکارپيت، روبر (1374) .جامعه شناسي ادبيات. ترجمه مرتضي کتبي. تهران: سمت. فصل 4 (نويسنده در جامعه).

؏ جلسه يازدهم: 21 آذر

توزيع ادبي

اسکارپيت، روبر (1374) .جامعه شناسي ادبيات. ترجمه مرتضي کتبي. تهران: سمت. فصل هاي: 5 (عمل انتشار) و 6 (شبکه هاي توزيع).

امامي، کريم(1385) .در گيرو دار کتاب و نشر. گردآورنده عبدالحسين آذرنگ و ايران ناز کاشيان. تهران: نيلوفر.

جوادي يگانه، محمد رضا (1388) «نظارت ساختاري و مميزي سليقه اي رمان» .پنجره. شماره 10. 21 شهريور 1388. صص 28-29.

؏ جلسه دوازدهم: 28 آذر

خوانش ادبي

سلدن، رامان و پيتر ويدوسون (1377).راهنماي نظريه ادبي معاصر. ترجمه عباس مخبر.تهران:انتشارات طرح نو. فصل سوم.

برسلر، چارلز (1386) .درآمدي برنظريه ها و روش هاي نقد ادبي. ترجمه مصطفي عابديني فرد. ويراستار حسين پاينده. تهران : نيلوفر. فصل چهارم.

تايسن، ليس (1387) .نظريه هاي نقد ادبي معاصر. ترجمه مازيار حسين زاده و فاطمه حسيني. ويراستار حسين پاينده. تهران : نگاه امروز، حكايت قلم نوين. فصل ششم.

؏ جلسه سيزدهم: 12 دي

کتابخواني در ايران

وات، ايان (1379) «.پيدايي قصه: پژوهش هايي در باره ديفو، ريچاردسون و فيلدينگ» . ترجمه ناهيد سرمد. تهران: نشر علم. فصل دوم (جماعت کتابخوان و پيدايي قصه).

اسکارپيت، روبر (1374) .جامعه شناسي ادبيات. ترجمه مرتضي کتبي. تهران: سمت. فصل 8 (مطالعه و زندگي).

علي احمدي، اميد (1388) .مصرف ادبيات داستاني ايرانيان. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات.

جوادي يگانه، محمدرضا (1386) \علل پايين بودن ميزان مطالعه در ايران\ قابل دسترس در:

http://www.mrjavadi.com/detail.asp?id=91

*******************************************

شيوه نمره دهي

- حضور و مشارکت در کلاس: 2 نمره (بيش از 2 جلسه غيبت، هر جلسه 5/. نمره کسر مي شود. هر 2 جلسه تاخير، يک جلسه غيبت محسوب مي شود.). نمره مشارکت در کلاس به نمره فوق اضافه مي شود.

- آزمون ميان ترم: 8 نمره. (شامل سئوالاتي در باره كتاب و همچنين حاشيه نويسي در باره كتاب بر اساس اطلاعات خواسته شده)

- آزمون پايان ترم: 10 نمره (آزمون پايان ترم تنها از کتاب ها و مقالات ذکر شده در ابتداي شرح درس است)


آزمون ميان ترم

رمان گتسبي بزرگ (نوشته اسكات فيتس جرالد، 1925، ترجمه كريم امامي 1379) از رمان هاي برجسته آمريكايي است كه اكنون در بسياري از دروس نقد ادبي تدريس مي شود. كتاب، علاوه بر محتواي قابل تامل، از جهات گوناگون مي تواند مورد بررسي قرار گيرد، همچنانكه ليس تايسن در كتاب نظريه هاي نقد ادبي معاصر (1387) رمان گتسبي بزرگ را به عنوان شاهد مثال خود آورده و در انواع گوناگون نقد ادبي (شامل نقد روانكاوانه، ماركسيستي، فمينيستي، نقد نو، واكنش خواننده، ساختارگرايانه، واساختي، نقد تاريخي جديد، پسااستعماري و آفريقايي-آمريكايي)، نمونه هايي مفصل از نقد بر اين داستان را آورده است و از اين جهت، براي فهم بهتر مطالب مرتبط با نقد ادبي (بويژه نظريه هاي واكنش خواننده) مفيد است. همچنين اين رمان شامل عناصر جامعه شناختي فراوان است و از اين نظر هم حائز اهميت است.

دانشجويان بايد كتاب را خريداري كرده و در جلسه امتحان ميان ترم (9 آبان)، تحويل دهند. پس از ملاحظه حاشيه نويسي هاي دانشجويان، كتاب به دانشجويان برگردانده خواهد شد.

كتاب از دو حيث بايد خوانده شود:

الف) فهم رمان و محتواي آن: بر اساس مطالب مطرح شده در نيمه اول ترم، سئوالاتي مرتبط با جامعه شناسي ادبيات در جلسه امتحان ميان ترم طرح خواهد شد. نمونه سئوالات مطرح شده در باره رمان هاي ترم هاي گذشته، در زمان مقتضي خواهد آمد. استفاده از رمان در جلسه امتحان ميان ترم،L از اين حيث بلامانع است.

ب) نقد مبتني بر واكنش خواننده: از مباحثي كه در اين كلاس بر آن تاكيد خواهد شد، و نقطه قوت نظريه هاي اخير جامعه شناسي ادبيات و نقد ادبي است، تاكيد بر خوانندگان و تعامل آنها با متن است. بر اين اساس، هنگام مطالعه كتاب (يا هنگام خواندن كتاب براي بار دوم)، دانشجويان بايد نكات زير را در متن كتاب (با خودكار) توضيح دهند:

- احساس از كتاب هنگام خواندن كتاب. هر جا كه مطلبي را خيلي پسنديديد يا از آن بيزار شديد، كنار مطلب توضيح دهيد.

- هر جا مطلبي را نفهميديد يا نياز به خواندن دوباره داشتيد، روي متن توضيح دهيد.

- هر جا كه تجربه اي مشابه آنچه در متن كتاب آمده است، شخصا داشته ايد يا شاهد آن بوده ايد، كنار همان مطلب آن را توضيح دهيد. يا هر جا كه هنگام خواندن كتاب، خاطره اي به ذهنتان رسيد، كنار كتاب بنويسيد.

- هر توضيح ديگري كه هنگام خواندن به نظرتان مي رسد، بنويسد. و در نهايت، زير بخش هاي مهم خط بكشيد.

برخي مطالب ديگر در باره كتاب نيز در جلسه امتحان ميان ترم پرسيده خواهد شد.

براي فهم بيشتر مطالب و پاسخ بهتر به سئوالات، توصيه مي شود يك بار ديگر در شب امتحان، رمان مجددا مرور شود، يا به گونه اي كتاب را بخوانيد كه زمان امتحان ميان ترم به پايان برسد.

آدرس ايميل شما:  
آدرس ايميل دريافت کنندگان