منو سایت
تاريخ:اول فروردين 1387 ساعت 22:02   |   کد : 160
جامعه شناسي خواندن
حدود جامعه شناسي خواندن
 

جامعه شناسي خواندن درپي يافتن پاسخ سؤالاتي اينچنين است: چرا خوانندگان از يك اثر واحد برداشت هاي متفاوتي دارند؟ چرا از يك اثر ادبي در دوره هاي مختلف برداشت هاي متفاوتي مي شود؟ چه رابطه اي بين ساختار متن و برداشت خواننده مي تواند وجود داشته باشد؟ آيا افق انتظار خواننده در درك و تفسير متن دخيل است؟ عواملي چون تحصيلات، سابقه و پيش زمينه هاي ذهني، موقعيت اجتماعي و سطح طبقاتي خواننده تا چه ميزان در نوع خوانش او و در نتيجه نوع تفسيرش از متن تأثير دارند؟

اثر ادبي ساختاري واحد ندارد تا همه مخاطبان از آن برداشتي واحد داشته باشند، بلكه ساختار حاكم برمتن چند وجهي است و اين چند بعدي بودن متن باعث خوانش هاي متفاوت و در پي آن تأويل هاي گوناگون از متن مي شود. ضمن آنکه خوانش متن تنها محدود به دريافت پيام متن نمي شود بلکه به معناي توانايي رمزگشايي و رمزخواني از جانب فرامتن نيز است.

ذهن خواننده ذهني منفعل نيست. خواننده با توجه به پيش زمينه هاي ذهني و جهان نگري اش، با توجه به تجربيات آرزوها و انتظاراتش با متن برخورد مي كند. در واقع فرامتن، متن را همانطور مي خواند و درك ميكند كه خودش از متن انتظار دارد.

بدين ترتيب برداشت و تفسير هر خواننده از متن تنها و تنها مختص خودش است و هر متن به تعداد مخاطبان خود مي تواند خوانش هاي متفاوت داشته باشد. در خلق يك اثر، مؤلف مي تواند يكي از عوامل يا فاعل ها باشد. فرامتن به اندازه نويسنده درخلق و آفرينش اثر نقش دارد. جامعه، مردم، تاريخ، فرهنگ، واقعيت زمانه، خوانندگان هر كدام به اندازه مؤلف در شكل گيري اثر دخيل و سهيم هستند.

بنابراين هدف مطالعات ادبي بايد اين باشد که به تحليل اين نکته بپردازند که هنگام قرائت متن عملاً چه اتفاقي مي افتد. زيرا فقط آن زمان است که متن شروع به آشکار ساختن معاني بالقوه خود مي کند و در ذهن خواننده جان مي گيرد. يکي از با اهميت ترين جنبه هاي قرائت هر اثر ادبي، تعامل بين ساختار آن اثر و دريافت کننده اثر است. در مطالعه يک اثر ادبي علاوه بر خود متن، بايد به اعمال خواننده در واکنش به متن نيز توجه کرد. اصولاً برخي يک متن ادبي را واجد دو قطب هنري و زيبايي شناسانه مي دانند. قطب هنري عبارت است از متن نويسنده و قطب زيبايي شناسانه هم تحقق آن توسط خواننده است.

خوانش اثر ادبي، بازآفريني يک اثر ادبي است و اثر با خواندن آن توسط خواننده است که کامل ميشود و تاثيري که خوانش اثر ادبي بر خواننده مي گذارد، عميق است و بدين لحاظ است که امروزه ادبيات يکي از کارگزاران جامعه پذيري محسوب مي شود، بنابراين بخشي از شناخت فرد از جهان اجتماعي را معرفت ادبي وي تشکيل مي دهد، بويژه در جهاني که فرد امکان تجربه کردن دنياهاي متفاوت را ندارد.

آدرس ايميل شما:  
آدرس ايميل دريافت کنندگان