چشم ها را بايد شست
همشهری آنلاین- موضوع انتشار زندگی خصوصی افراد، با فیلمی که اخیرا از یک بازیگر تلویزیون پخش شده، دوباره مطرح شده است. پیش از این هم، چنین مسائلی دربارة اعضای یک تیم معروف، مجریان تلویزیون، بازیگران سینما و یک مداح منتشر شده بود...
تاريخ : بيستم و هفتم آبان 1385 ساعت 17:32   کد : 54

چشم ها را باید شست

به نقل از همشهری آنلاین
موضوع انتشار زندگی خصوصی افراد، با فیلمی که اخیرا از یک بازیگر تلویزیون پخش شده، دوباره مطرح شده است. پیش از این هم چنین مسائلی در باره اعضای یک تیم معروف، مجریان تلویزیون، بازیگران سینما، و یک مداح منتشر شده بود. در اینجا در باره این بحث نمی کنیم که آن افراد رفتاردرستی داشته اند یا خیرو ایا رفتارشان خلاف شرع بوده یا نه؛ یک قوه متصدی قضاوت در باره اینهاست و بالاتر از همه، خداوند شاهد و
حاکم است. در باره این هم بحث نمی کنیم که چگونه چنین تصاویر و فیلم هایی تهیه و توزیع می شوند.

بلکه یک بعد دیگر مساله که کمتر به آن پرداخته شده، این است که چرا مردم چنین تصاویری را می بینند. طبیعی است که مردم فرشته نیستند و ما گاه به وساوس شیطان فریفته می شویم. کنجکاوی و سرک کشیدن در زندگی مردم - و فضولی به معنای واقعی- خیلی نایاب نیست. ولی اگر فردی به خانه مردم رفت و در غیاب صاحبخانه، آلبوم خانوادگی آنها را دید - که البته کاری ناپسند است-، دیگر در حضور صاحبخانه، سالک بازوی او را که قبلا نمی دانست مسخره نمی کند؛ چون قرار نیست افشا شود که این راز چگونه کشف شده است. در این موقعیت، معترفیم که خطاکاریم، لذا در باره آن - جز در جلسات خصوصی و با کسانی که از خودمان هستند- چیزی نمی گوییم. با این سرک کشیدن ها، فقط کنجکاوی نفس بهیمی خود را ارضا کرده ایم.

اکنون نفس جمعی جامعه ما، فیلم خصوصی دیگران را با ولع می بیند، عکس های از خوابگاه دختران، استخر زنانه، میهمانی های خانوادگی، و حتی عکس های عادی از زنان در کوچه و خیابان را روی اینترنت می گذارد و می بیند، و این عکس ها و فیلم ها، cd به cd و موبایل به موبایل می چرخد. چون عمومی شده، قبح آن ریخته؛ یعنی همه می بینیم تا از هم خجالت نکشیم. در جریان جنایات صرب ها علیه مسلمانان بوسنی، فیلم تجاوز و تعرض صرب ها به زنان مسلمان صرب، در اروپا پخش شده بود و همین مساله اروپا را به سکوت در برابر این جنایت آشکار کشانده بود و به نوعی آنها هم در این جنایت سهیم بودند و این دلیل پخش وسیع فیلم های تجاوزات صرب ها، توسط خود صرب ها بود.

امروزه هیچ نقطه ای برای زنان جامعه ما امن نیست و چشم ها و دوربین های حریص، هر لحظه به دنبال قربانی می گردند و قربانی کسی است که زن باشد. لحظاتی در خیابان های تهران بایستید و کثیری راننده را مشاهده کنید که به هر زنی که کنار خیابان منتظر تاکسی ایستاده، بوق می زنند و از هیچ زنی نمی گذرند و خاطر کسی هم مکدر نمی شود.

البته باید مردان و زنانی که با ظاهری نامناسب در جامعه ظاهر می شوند و عرصه عمومی را با پارتی های شبانه یکی گرفته اند، کنترل وتنبیه شوند؛ اما آن دستور دینی وجه دیگری هم دارد، وقتی می فرماید: «به مردان ...و زنان مومن بگو نگاه خود را کوتاه کرده و دامان خود را پاک نگاه دارند و زنان زینت های خود را آشکار نکنند». ما برای بخش دوم مجازات های روشن گذاشته ایم، اما برای بخش اول تنها به توصیه های اخلاقی بسنده کرده ایم.

نوبرت الیاس در کتاب فرایندهای متمدن شدن، می گوید که بشر غربی بتدریج یاد گرفت که بر خود مسلط شود و به حریم دیگران - فارغ از مساله جنسیت- بدون اجازه آنها ورودی نداشته باشد. ما نیز نیازمند این آموزش هستیم، هر چند که در آموزه های دینی خود هم داریم. ما - شهروندان معمولی جامعه- باید بر تخلفات خصوصی دیگران (که فضای عمومی جامعه را مکدر نمی کند) هم چشم ببندیم، چه رسد به رفتارهای عادی آنها، که در محیط خصوصی خود انجام می دهند، و خجالت بکشیم اگر روزی دیگران بفهمند که ما این عکس ها و فیلم را می بینیم. شاید روزی برسد که زنان جامعه ما با حجاب بخوابند، اگر اینهمه چشمِ رها - از قید هر ادبی- آسوده بچرند.