انواع نظريه هاي معطوف به خواننده از نظر برسلر
 
تاريخ : اول فروردين 1387 ساعت 22:05   کد : 162

در يک طبقه بندي کلي، برسلر (1386: 114-111) آنها را به سه دسته اساسي تقيسم مي کند:

1. نظرياتي که اهميت متن را بيش از خواننده مي داند و متن را مترادف با نيت مولف مي داند، هر چند که در طول زمان يا دوره هاي تاريخي، دلالت از متن مي تواند تغيير يابد. ساختارگرايان، به عنوان عضوي از اين دسته، فرايند خوانش را با متن آغاز مي کنند. متن نقش مهمي در فرايند تحليل ايفا مي کند، زيرا حاوي نشانه هايي خطاب به خواننده است که تفسيرهايي تثبيت شده و مقبول دارند. بارت، ياکوبسون، استراوس و کالر جوان از اين گروه هستند.

2. دسته دوم نظرات، معتقدند که خواننده هنگام تفسير متن، وارد نوعي تبادل با متن مي شود، بگونه اي که متن و خواننده نقش کمابيش يکساني در فرايند تفسير ايفا مي کنند. اين نظريه بر آن است که تخيل خواننده بايد شکاف هاي متن را پر کند و در باره کنش ها و ويژگي هاي منش و انگيزه هاي شخصيت ها، گمانه زني کند. آيزر، ياس، روزنبلت و پديدارشناسان از اين جمله هستند.

3. گروه سوم، بيشترين اهميت را براي خواننده قائل هستند، بگونه اي که نقش افکار و عقايد و تجارب خواننده در شکل دهي به معناي اثر، از نقش خود متن بيشتر است. اين گروه معتقدند که ما در فرايند قرائت، هويت خودمان را شکل مي دهيم و مي يابيم. به زعم آنان، ما با مشاهده خود در درون متن، نظرات خود را به متن تحميل مي کنيم و از طريق ادغام روياها و خيال پردازي هاي خودمان با عناصري در درون متن، تفسيري توليد مي کنيم که مورد قبول فرهنگ مان باشد. هالند و بلاش از صاحب نظران اين دسته هستند. تفسير مارجوري دوالت (1385) از قرائت رمان دنياي بورژوازي جديد نوشته نادايان گاردايمر، به گونه اي بر اساس همين نگاه است.

- برسلر، چارلز (1386) .درآمدي بر نظريه ها و روش هاي نقد ادبي. ترجمه مصطفي عابديني فر. تهران: نيلوفر.

- دوالت، مارجوري ال. (1385) .روش رهايي بخش: مطالعات زنان و پژوهش اجتماعي. ترجمه هوشنگ نايبي. تهران: دانشگاه تهران.