منو سایت
تاريخ:سيزدهم خرداد 1395 ساعت 20:51   |   کد : 7765
دقت های مفهومی در تعریف خلقیات
چکیده مقاله ارائه شده به سومین همایش «کنکاش های مفهومی و نظری درباره جامعه ایران»
 چکیده مقاله ارائه شده به سومین همایش «کنکاش های مفهومی و نظری درباره جامعه ایران». انجمن جامعه شناسی ایران. 22 و 23 اردیبهشت 1395

برای مشاهده چکیده مقالات همایش اینجا را ببینید

 

 

دقت های مفهومی در تعریف خلقیات


 

خلقیات ایرانی، از آن هنگام که جمالزاده کتاب «خلقیات ما ایرانیان» را نوشت، سرگذشت پردامنه ولی مبهمی داشته است. پرفروش ترین کتاب های حوزه علوم اجتماعی در ایران، در دو دهه اخیر، به این موضوع اختصاص داشته است، اما این مفهوم هنوز تعریف درستی نداشته است. و عدم تعریف دقیق مفهوم باعث شده تا این حوزه در حاشیه علوم اجتماعی و کتاب های عامه پسند مربوط به آن قرار گیرد و کار پژوهشی و نظری روشنی در باره آن انجام نگیرد. معدود تلاش های آکادمیک در این حوزه نیز فاقد تعریف روشن مفهوم خلقیات و ابعاد گوناگون نظری آن است.

خلقیات مفهومی ساخته ایرانیان است و ترجمه کلمه مشخصی نیست و این بخشی از مساله است. هر چند پیش از جمالزاده، تقی زاده، حیثیت ملی را ترجمه national character گرفته بود، اما نویسندگان بعدی بجای توضیح و تعریف مفهوم، تلاش کردند تا آن را با مثال ها و توضیحات فراوان شرح دهند و از توضیح مفهوم طفره رفتند.

همچنین خلقیات در ادبیات بین المللی علوماجتماعی نیز مفهوم شناختهشده و شایعی نیست، ولی مفاهیم مرتبط با آن فراوان و البته مهم هستند؛ مفاهیمی چون خلق و خو، شخصیت ملّی، شخصیت شایع، شخصیت اساسی، منش ملّی، منش بوردیویی، فرهنگ سیاسی، روح قومی، عادات قومی، و آداب و رسوم. و مفاهیمی چون disposition, trait, temperament, manner, mood, ethics, ethos, attitude, temperatures, character trait .  رابطه خلقیات با اخلاق نیز مورد توجه است.

در این مقاله، تلاش ما بر این است که ضمن شرح و بسط این مفاهیم، یک تعریف نظری و روشن از خلقیات نیز ارائه شود تا مقدمه ای برای طرح علمی این موضوع در علوم اجتماعی باشد، و همچنین این تعریف در بر گیرنده درک مشترک از خلقیات که در قالب کتاب های عامه پسند و پرفروش خلقیات ایرانی مطرح شده، نیز باشد. 

آدرس ايميل شما:  
آدرس ايميل دريافت کنندگان