منو سایت
تاريخ:هفتم خرداد 1391 ساعت 07:21   |   کد : 457
جامعه شناسي خواندن
سيد مهدي شجاعي: هيچ دوره اي پس از انقلاب اسلامي وضعيت کتاب مانند امروز نبوده است
به نقل از سایت حرا

سید مهدی شجاعی در مطلب منشتر شده در سایت حرا در باره علل کاهش میزان کتابخوانی به مساله سیاست های ارشاد اشاره کرده است.


به گفته سیدمهدی شجاعی طرح حذف یارانه کاغذ و ارائه بن خرید کتاب به مصرف کننده باعث حذف بخش عمده اهل مطالعه از کتاب و کتابخوانی با شعار حمایت از مصرف کننده شد.

سیدمهدی شجاعی با اشاره به اینکه در هیچ دوره ای پس از انقلاب اسلامی وضعیت کتاب و کتابخوانی مانند سال های اخیر با کاستی همراه نبوده است، به مهر گفت: واقعیت این است که مطالعه و کتابخوانی، چه به لحاظ کمی و چه به لحاظ کیفی، در چند سال اخیر دچار بیشترین لطمه و آسیب شده است. مقیاس مورد نظر من هم در بیان عبارت بیشترین، نمودار وضعیت مطالعه و نشر در سه دهه پس از انقلاب است.

شجاعی افزود: بزرگ ترین و اصلی ترین عامل افت مطالعه به لحاظ کمی ـ یعنی کاهش سرانه مطالعه ـ حذف یارانه از کاغذ برای چاپ کتاب بود که توسط وزیر پیشین ارشاد اعمال شد و همچنان ادامه دارد. شعار یا توجیه این ماجرا نیز این بود که به جای این که کاغذ را به نرخ دولتی و با یارانه در اختیار ناشران قرار دهیم تا کتاب را با قیمت ارزان به دست مخاطب برساند، این یارانه یا مابه التفاوت را در قالب بن کتاب مستقیما به مصرف کننده می دهیم تا افزایش مثلا دویست درصدی بهای کتاب را بتوانند تحمل کنند.

نویسنده کتاب «کمی دیرتر» افزود: با این سازوکار یارانه کاغذ حذف شده و قیمت کاغذ مصرفی کتاب از بندی ۵ هزارتومان به ۲۰ هزارتومان رسید و میزان تأثیر این اختلاف قیمت کاغذ بر قیمت پشت جلد کتاب بر هیچکس پوشیده نیست. اما حالا آن مابه التفاوت هنگفت که قاعدتا می باید تبدیل به بن کتاب شود و در اختیار اهالی کتاب و مطالعه قرار بگیرد، بر چه اساسی و با چه مکانی باید میان علاقه مندان به کتاب و مطالعه توزیع شود؟ این سوالی است که ریشه همه ماجراها در آن نهفته شده است.

شجاعی ادامه داد: آنچه در تعریف و تئوری مطرح شد این بود که بن های کتاب به اساتید و دانشجویان و محققان و هنرمندان اختصاص پیدا می کند که برای اساتید و دانشجویان هم طبیعتا مصروف و مشمول کتابهای درسی آنها می شود، پس در صورت اجرای صحیح این طرح، در قدم اول عموم افراد اهل مطالعه و علاقمندان به کتاب که در یکی از این کسوت ها نیستند، از دایره محدود حمایت بیرون می مانند و به دلیل گرانی قیمت کتاب، عطای آن را به لقایش می بخشند یا میزان خرید کتاب و مطالعه خود را تا حد قدرت خرید خود کاهش می دهند و جالب اینجاست که این محروم سازی بخش عمده اهل مطالعه از کتاب و کتابخوانی با شعار حمایت از مصرف کننده اجرا می شود.

نویسنده رمان «سقای آب و ادب» همچنین گفت: متأسفانه بر خلاف واقعیت موجود، آمارها و گزارش های مسئولان همه چیز را مطلوب و رو به رشد نشان می دهد. ولی رسیدن به واقعیت، کار دشواری نیست. کافی است به طور آزمایشی، آمار فروش کتاب را در جایی مانند نمایشگاه بین المللی کتاب از چند ناشر سؤال کنید و مقایسه ای با میزان فروششان در سالهای گذشته داشته باشید، آنگاه سیر نزولی فروش در سالهای اخیر به ویژه سال جاری را به وضوح درمی یابید.

وی ادامه داد: البته در این مقایسه به چند آیتم هم باید همزمان توجه کنید. یکی این که مبنای مقایسه را تعداد عناوین و نسخه ها قرار دهید نه مبلغ ریالی. یعنی اگر ناشری جمع فروشش به لحاظ مبلغ از سال گذشته بیشتر باشد ولی تعداد نسخه ها و عناوینش کمتر، این رشد محسوب نمی شود بلکه مشخصا حکایت از سیر نزولی می کند. این تنزل برای خرید کتاب کاملا ملموس و محسوس است. مخاطبی که با مبلغ معینی سال گذشته ۱۰ نسخه کتاب می خریده امسال پنج نسخه می تواند بخرد. هر چقدرهم که شعارها و آمارها و گزارش ها شوق آفرین باشند در واقعیت عینی که مخاطب با آن مواجه است، تغییری ایجاد نمی کنند.

شجاعی در پایان تصریح کرد: نکته دیگری که در این بررسی به ما کمک می کند تا به تاسف انگیز بودن وضع موجود پی ببریم این است که شاخص هایی مثل رشد جمعیت و کاهش بیسوادی وf را هم در بررسی خودمان در نظر بگیریم و فروش کتابهایی مثل قرآن کریم و مفاتیح را هم از آمار مقایسه ای این بررسی خارج کنید و البته کتابهای شبه اهدایی ناشران دولتی را در این محاسبات دخالت ندهیم تا به خوبی مشخص شود که چه بر سر وضعیت مطالعه و نشر در کشور ما آمده است.

آدرس ايميل شما:  
آدرس ايميل دريافت کنندگان