منو سایت
تاريخ:بيستم و يکم فروردين 1391 ساعت 19:27   |   کد : 448
نقد ديگران
بررسي و نقد شيوه ارزشيابي درس مباني تاريخ اجتماعي ايران
منتشر شده در نشريه دانشجويي سره

نشريه دانشجويي سره، ارگان انحمن علمي-دانشجويي جامعه شناسي دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه تهران (اينجا) در شماره سوم خود (اسفند ۱۳۹۰) به بررسي نحوه ارزشيابي و نمره دهي دروس دانشكده پرداخته است. نقد مطرح شده در باره درس تاريخ اجتماعي ايران را در ادامه مي خوانيد.

همچنين نشريه از من سئوال كرده بود كه در باره موارد زير در باره نحوه ارزشيابي اين درس توضيح بدهم، كه پاسخ ندادم:
1. از نظر شما، امتحان، در ارزشیابی درس مبانی تاریخ اجتماعی چه جایگاهی می تواند داشته باشد؟
2. با توجه به اینکه کارهای کلاسی خواسته شده (دو سؤال مطرح شده در طول ترم) زمان
بر بودند، یک هفته، زمان کمی برای پاسخگویی نیست؟ (مثلاً خواندن متون مربوط به طرفداران مشروطه و مشروعه)
3. چرا امتحان پایان ترم با امتحان میان ترم و سؤالات مطرح شده در طول ترم، متفاوت هستند؟



می توان گفت کلاس درس مبانی تاریخ اجتماعی دکتر جوادی یگانه، در ترمی که گذشت، یعنی نیمة اول سال تحصیلی ۹۰-۹۱، یکی از تجربه های متفاوت ارزشیابی دانشجویان بود. در همان ابتدای کلاس و در کاغذی که به دانشجو داده شد، تا طرح درس و خط مشی مطالب کلاس را روشن کند، شیوة ارزشیابی درسی دانشجو کاملاً مشخص بود. در درجة اول، مطالب و سرفصل ها در آن مشخص بود و این نکته که هر جلسه چه مباحثی قرار است طرح شود و ذیل آن سر فصل، تعدادی مقاله با ارجاع کامل نوشته شده بود که منابع مرتبط به آن سرفصل را داشت. از میان این منابع مختلف، تعدادی از آن ها با علامتی مشخص شده بودند که بدان معنا بود که منابع اصلی ارزشیابی و آزمون هستند. تمامی این مقالات نیز یا به صورت فایل Pdf و یا به صورت فایل Word در سایت دکتر جوادی یگانه قابل بارگیری بودند. یعنی از همان ابتدای ترم یک مسیر کامل و روشن از شیوة ارزشیابی و زمان بندی آن ترسیم شده بود.

در درجة اول، بر سبیل بسیاری از اساتید سلف، این تصور می رفت که اجرای این برنامه و این شیوه امری ناممکن است؛ اما دقت و نظم دکتر جوادی یگانه به شکلی مثال زدنی، سبب جلوگیری از این امر شد و تقریباً ۹۰درصد از برنامه طبق همان طرح درس پیش رفت و تغییراتی هم که در برنامه ایجاد شد، انعطافی بود که استاد در خصوص زمان تحویل تحقیق ها به خرج داد.

شیوة ارزشیابی چند قسمت عمده داشت:

۱. امتحان میان ترم(۵نمره)

۲. کارنوشت کلاسی(۵نمره)

۳. سؤالات کلاسی(۵نمره)

۴. آزمون پایان ترم(۵نمره)

۵. حضور و مشارکت در کلاس(کسر ۰.۵نمره به ازای هر غیبت غیرموجّه)

(البته این شیوة تقسیم بندی نمرات در ورقة طرح درس به گونه ای دیگر بود و نحوة نمره دهی کمی تفاوت داشت که این تفاوت موجب می شد دانشجو کمی سردرگم شود و نتواند انرژیخود را برای هر بخش تقسیم کند.)

۱. امتحان میان ترم از همان منابع علامت زده شده در سایت بود. سه سؤال داشت که می توان گفت عمدة آن ها سؤالاتی تحلیلی بودند؛ یعنی صرفِ حفظ بودن منابع کفایت نمی کرد و دانشجو می بایست ابتدا مبحث را فهم می کرد و سپس آن را به کار می برد. البته یک سؤال نسبتاً غیر تحلیلی هم بود تا تنوع سؤالات ورقه حفظ شود. البته باید این نکته را هم اشاره کرد که حجم منابعی که باید برای آزمون میان ترم خوانده می شد، بسیار بیشتراز آزمون پایانی بود و تقسیم سؤالات از منابع، چندان یک دست به نظر نمی رسید.

۲. از ابتدای ترم موضوعات زیادی در خصوص خلقیات منفی ایرانیان مطرح شد که دانشجویان تا زمانی مشخص می بایست یکی از آن ها را انتخاب و شروع به کار می کردند که بخش مهمی از نمرة پایانی را این کارنوشت به دوش می کشید و دانشجو می بایست تا زمانی معین نسخة اولیة آن را ارسال می کرد و پس از تصحیح توسط استاد، مجدداً آن را اصلاح می کرد و تا مدت زمانی دیگر تحویل می داد.

۳. در طول ترم، دو سؤال کلاسی مطرح شد که باید تا جلسة بعد به آن پاسخ داده می شد؛سؤالاتی که کاملاً مفهومی و تحلیلی و همراه با جذابیت بسیار بودند. چراکه مباحث درس را به کاربردی ترین شکل ممکن از دانشجو طلب می کردند و دانشجو می بایست حتماً با مفاهیم کلاس درگیر می شد تا بتواند به آن سؤال ها، پاسخ جامع و کامل دهد.

۴. آزمون پایان ترم، نمرة بسیار زیادی در بر نداشت. اینکه ۱۵نمره در طول ترم به دانشجو داده شده باشد و تنها ۵ نمرة آن برای پایان ترم باقی بماند، اهمیت و استرس آزمون پایانی را کاهش می دهد و به دانشجو اجازه می دهد همان طور که در طول ترم برای کلاس مبانی تاریخ اجتماعی، درس خوانده، در این بخش هم به همان صورت عمل کند. به تعبیری دیگر می توان گفت دانشجو در تمام طول ترم در حال آزمون دادن بوده و نمره ای هم که مجموع این عوامل است، در پایان ترم، با تفکیک کامل در اختیار او قرار می گیرد تا ریز عملکرد خود را ببیند و ارزیابی کند. این مسئله جنبة پنهان دیگری نیز در پی دارد و آن این است که خیال دانشجو در طول ترم آسوده است؛ زیرا می داند که استاد کارها و آزمون ها را می خواند!

سؤالات آزمون پایانی نیز مانند میان ترم، تحلیلی بودند و مستلزم مطالعه و فهم دقیق منابع معرفی شده. چیزی خارج از آن از دانشجو خواسته نشده بود.

جدول نمره دهی در سایت ایشان به صورت زیر است:

زمان ارسال

(کارنوشت)

کارنوشت نهایی

سؤال کلاسی

(فامیل دور)

میان ترم

سؤال کلاسی

(مشروطه)

حضور

مشارکت

پایان ترم

جمع نمرات

نمرة نهایی

۰/۵

۵

۳

۵

۲

۰

 

۵

۲۰

۲۰

آدرس ايميل شما:  
آدرس ايميل دريافت کنندگان