منو سایت
تاريخ:دوازدهم بهمن 1390 ساعت 17:05   |   کد : 440
جامعه شناسي خواندن
سرانه مطالعه در ايران ۲ دقيقه است يا ۷۶ دقيقه؟ /فريبا نيک نژاد
 

به نقل از وبلاگ فریبا نیک نژاد در خبرآنلاین (اینجا)

ریافت معنی حقیقی مطالعه اگرچه ظاهرا نیازی به رمل و اسطرلاب ندارد و با مراجعه با منابع و ماخدهای علمی در دسترس است ، با این همه بنظر می رسد مسئولین متولی امر کتاب و کتابخوانی معنای دیگری از مطالعه دارند که سرانه مطالعه را با استناد به همان معنا اعلام می کنند.

راهکارهای بازی با اعداد و ارقام برای کشورهای در حال پیشرفته تبدیل به سخت ترین کار شده است. پیدا کردن چنین راهکارهایی برای نظام آماری یک کشور می تواند در صورت بکارگیری به فاجعه ختم شود. به ویژه که این آمار در رابطه با امور فرهنگی نیز باشد. در رابطه با فعالیت های اقتصادی و صنعتی که مدتهااست بازی با نظام آماری تمام شده اعلام شده چرا که همه امور به روز است و پنهان کاری های آماری و یا استفاده از راهکارهای غیر استاندارد آماری بالاخره رو می شود. برای ما اما هنوز آمار و ارقام به نحو شگفت انگیزی می توانند نجات بخش باشند به ویژه اگر این ارقام در رابطه با امور فرهنگی باشند. مدتی پیش وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سرانه مطالعه در ایران را 18دقیقه اعلام کرد . ضمن اینکه وی با تفکیک مطالعه غیر تکلیفی از مطالعه تکلیفی ( همان خواندن زورکی) و اضافه کردن مطالعه ادعیه و روزنامه ها و مجلات به رقم 76 دقیقه رسید و دست برقضا از این عدد اعلام ناخرسندی کرد. باور سرانه مطالعه روزانه آنهم با رقم اعلام شده از سوی وزیر اگرچه با گوشه و کنایه های بسیار وسیعی هم روبرو شد اما نکته اینجااست که برای مرتبه بعدی آیا همین روش از سوی متولیان کتاب و کتابخوانی کشور اعمال می شود و با پیش کشیدن بحث مطالعه غیر تکلیفی ؛ سرانه مطالعه را سه رقمی اعلام خواهند کرد؟ بدون هیچ پیش بینی و یا بدبینی باید گفت ظاهرا داستان همینگونه خواهد بود.

بازی های بسیار رو و اعلام چنین ارقام نادرستی هم مشکل ریشه ای نظام آماری در این رسته را نشان می دهد و هم از اساس جلوه گر این نکته است که چطور مسئولین مربوطه معنای روز کتابخوانی و آمار روزانه و سالیانه و کلا آمار سرانه مطالعه را اینگونه تعریف کرده اند. امار یک فن است و مربوط به مباحث ریاضی. برای رسیدن به آمار و ارقام حقیقی راهکار های علمی مدون وجود دارد و تعاریف در تمامی حوزه ها دهه هاست که استاندارد شده و عمده کشورها از آن استفاده می کنند. سئوال اینجااست که در کشوری مثل ما که تیراژ روزنامه و تعدد آنها و هم چنین تولید و انتشار سایر نشریه ها با مشکل اساسی روبرو است و بهترین تیراژ برای یک کتاب هنوز 3500 و در بهترین و رویایی ترین حالت 5000 جلد استو هنوز که هنوز است خرید کتاب و محصولات جانبی در سبد خرید خانوار قرار نگرفته ، چگونه ما توانسته ایم یقه چشم بادامی های کشور خورشید تابان یعنی ژاپنی ها را بگیریم؟ ژاپن با 92 دقیقه مطالعه سرانه روزانه در جهان پیشتاز است. جایگاه ما با اعلام وزیر محترم 76 است. آیا آنها نیز از نظام آماری و تعاریف ما استفاده کرده اند؟شاخص های ما در این رابطه کدام است؟استانداردهای جهانی که معلوم است و پیشینه اعلام سرانه مطالعه به سال 1901 برمی گردد. سواد شهروندان ، جمعیت ، میزان محصلان و دانشجویان، تعداد روزنامه ها ، میزان چاپ و تیراژ کلی ، قرار داشتن قطعی خرید کتاب و نشریه در سبد خانوار ، تعداد کتابخانه های عمومی و خصوصی و سطح گستره هرکدام، تعداد مدارس و دانشگاه ها و تعداد کتابخانه ها و میزان کتاب در هرکدام و ... فقط تعداد محدودی از این شاخص های جهانی و استاندارد برای دریافت سرانه مطالعه است. آیا ما از این شاخص ها استفاده می کنیم تا به رقم و آمار صحیحی برسیم؟!

بسیاری از کارشناسان رقم سرانه مطالعه روزانه هر ایرانی را همان 2 دقیقه می دانند . رقمی که بر اساس شاخص ها و ارقام حقیقی بدست آمده است. رقمی که برای کانادایی ها 22 دقیقه ، برای هلندی ها 25 دقیقه ، برای فرانسوی ها 26 دقیقه و برای انگلیسی ها 60 دقیقه است.زیبا روزی است آن روز که متولی کتاب و کتابخوانی بتواند با فرزانگی از عدد و رقم صحیح مطالعه و سرانه کتابخوانی در کشورمان سخن بگوید.

آدرس ايميل شما:  
آدرس ايميل دريافت کنندگان