|
|
|
|
|
تاريخ:يازدهم اسفند 1393 ساعت 23:30
|
|
|
کد
:
616
|
|
مطالعه کنش اخلاقی دگردوستی در مردم ایران
مقاله ارائه شده به همایش ملی «رفتارهای حمایتگرانه در عصر جهانی شدن» با مشارکت محمد آقاسی و حنانه نواب صفوی
به نقل از سایت مرکز ملی مطالعات جهانی شدن (اینجا)
پنل تخصصي اجتماعي و فرهنگي روز سه شنبه مورخ 27/8/1393 در همايش ملي «رفتارهاي حمايتگرانه در عصر جهاني شدن» با مشاركت كميته امداد امام خميني(ره) و مركز برگزار شد. در اين همايش يك روزه، پانل تخصصي اجتماعي و فرهنگي در نوبت صبح به ارائه مقالات متخصصان و پژوهشگران اين حوزه اختصاص يافت. در اين نشست كه با تاخير شروع شد، ابتدا رييس نشست دكتر جمشيد معصومي مقدمه اي را در خصوص نشست ارائه دادند و به معرفي سخنرانان پرداختند. سپس باتوجه به زمان اندك باقي مانده، هر سخنران خلاصه اي از مقاله خود را ارائه نمود.
اولين سخنران، آقاي دکتر محمدرضا جوادی یگانه بود كه به همراه همكاران خود مقاله اي را با عنوان «مطالعه کنش اخلاقی دگردوستی مردم ایران» به همايش ارائه كرده بود. ايشان اشاره داشتند كه در خصوص بحث جامعه شناسي اخلاق به مطالعه پرداخته اند و به طور كلي بحث اخلاق دگردوستي نيز زيرمجموعه جامعه شناسي اخلاق است.
دكتر جوادي يگانه اظهار داشت كه مفهوم دگردوستي را بايد به مثابه نوعي طيف مورد مطالعه قرار داد. اين طيف به مفهوم «فراتر رفتن از خود» مي پردازد. در حقيقت سوال اينجاست كه چرا با وجود توجه افراد جامعه ما به ديگران و با وجود اينكه در مطالعات انجام شده به ويژه پژوهشي كه از سوي «مركز افكارسنجي دانشجويان ايران»(ايسپا) صورت گرفته مشخص شده كه مردم ايران عموما نوع دوست هستند اما مشكلاتي در اين زمينه وجود دارد.
اين استاد دانشگاه تهران در ادامه اشاره كرد كه نوع دوستي به مثابه طيفي است كه در يك سر آن ايثار و ازخودگذشتگي و يك سر آن خودمحوري و خودمداري افراطي قرار دارد. درست است كه ما در جامعه دگردوستي داريم اما بايد بر اساس اين طيف مشخص شود كه در كجاي آن قرار گرفته ايم. در حقيقت نوع دگردوستي در جامعه بايد مورد تدقيق قرار گيرد. بر اساس نظرسنجي ها در جامعه ايران نوع دوستي از خانواده شروع مي شود اما وقتي به سطح دوستان و بعد به سطح كل جامعه و عموم افراد مي رسد مدام كاهش پيدا مي كند. افراد گرچه نسبت به خانواده خود احساس نوع دوستي شديدي دارند اما وقتي صحبت از همه افراد بشر مي شود آنگاه ميزان اين نوع دوستي كاهش مي يابد. در واقع نوع دوستي در جامعه ايران بر اساس قوميت و مذهب و منطقه جغرافيايي توزيع مي شود و افراد صرفا نسبت به خانواده و قوم خود حس نوع دوستي بالايي دارند. از اين رو اين نوع دوستي معطوف به عموم مردم نيست و نمي تواند مشكلات را حل كند.
دومين سخنران آقاي دكتر اسماعيل كاوسي بود كه به موضوع «معنويت گرايي و نقش آن در كاهش فقر» پرداخت. ايشان به طرح مقوله هوش معنوي در مباحث نوين مديريت اشاره كردند و متذكر شدند كه در دوران اخير و با مطرح شدن مباحث و نظريات جديد در علم مديريت، شاهد توجه به مفهوم معنويت گرايي هستيم. گرچه در كشور ما هنوز اين مفهوم جاي خود را بازنكرده و با اقبال روبرو نشده است.
مدير گروه مطالعات فرهنگ مركز جهاني شدن اذعان داشت كه در مقاله خويش به تعريف معنويت و مولفه هاي آن پرداخته و سپس فقر و مولفه هاي آن را مورد كنكاش قرار داده است. در نهايت نيز رابطه اين دو مفهوم را بررسي كرده است. وي ضرورت توجه به معنويت گرايي را با مثالي از كشور برمه(ميانمار) نشان داد. در اين كشور در دوره دبيرستان آموزشهايي در خصوص تعاليم ديني به صورت اجباري در نظر گرفته شده و اثرات آن در جامعه قابل مشاهده است. در نظر ايشان تعاليم آيين بودا سبب كاهش خشونت و افزايش بردباري در جامعه برمه شده است.
عضو هيات علمي دانشگاه آزاد اسلامي اشاره داشت كه اكنون توجه به معنويت ضروري است و اساسا در علم مديريت تاكيد زيادي بر نقش معنويت در جهت افزايش توجه افراد به خود كنترلي وجود دارد. علاوه بر آن اگر فقر را با نگاهي تاريخي و فرهنگي مورد بررسي قرار دهيم مشاهده مي كنيم كه گاه تمايل به فقر ناشي از نوعي فرهنگ تاريخي است. اين فرهنگ در برخي موارد ريشه در عدم اعتماد به سيستم حكومت در ادوار گذشته تاريخ و نيز جامعه آشفته و بي نظم دارد. وي در پايان به نقش معنويت در كاهش فقر اشاره كرد و آموزشهاي خاص براي نوع دوستي را بسيار ضروري دانست.
سومين سخنران اين نشست آقاي دكتر حاتم مهدوي نور بود كه به موضوع «پشتوانه هاي مفهومي و نظري حمايتگري اجتماعي» پرداخت. ايشان به وسعت تعريف حمايتگري در اسلام اشاره كرد و اذعان داشت در اسلام حمايتگري شامل تمامي جنبه ها و حوزه هاست و صرفا محدود به بحث حمايت اقتصادي نيست. در آموزه هاي اسلام به ابعاد مختلف حمايتگري توجه شده و رابطه بين فقير و غني به صورت دوسويه ذكر گرديده است. بدين ترتيب كه فقير و دارا به يكديگر وابسته اند و دارا براي كمك به فقير بهره مند از لطف خداست و اساسا اين لطف است كه باعث شده وي بتواند نقش حمايتگر را برعهده گيرد. سپس ايشان به تفكيك انواع مختلف حمايتگري پرداخت كه شامل حمايت فرد از فرد و فرد از جامعه و نيز حمايت فرد از حكومت است. وي متذكر شد كه اولين اولويت براي حمايتگري شامل دين حق و سپس حكومت و فرد است. در پايان نيز دكتر مهدوي به حمايت كريمانه و مخلصانه پرداخت و اشاره داشت كه حمايتگري حتما بايد خالصانه باشد و اين وظيفه داراست كه به نادار كمك كند.
چهارمين سخنران اين نشست آقاي عليرضا رجايي بود كه بحثي را با عنوان «نقش خواهرشهرها در تقويت رفتارهاي حمايتگرانه در عصر جهاني شدن» ارائه نمود. ايشان به نقش خواهر شهرها در كاهش مشكلات مربوط به فقر اشاره كردند. خواهرشهري در حقيقت نوعي تفاهم نامه بين شهرهاست كه تلاش دارد همكاري هاي بين المللي بين شهرها را گسترش دهد. بعد از جنگ دوم جهاني اين پيمانها ابتدا بين شهرهاي غربي و سپس در كل جهان مورد توجه قرار گرفته است. براي مثال شهر تهران اكنون با 18 شهر جهان قرارداد خواهرشهري دارد و امكان بالقوه گسترش ارتباطات فرهنگي و اجتماعي فراهم است.
خواهرشهري ها درنظر ايشان مي توانند باتاكيد بر دغدغه هاي مشترك انساني، نقش مفيدي را ايفا نمايند. به ويژه آنكه خواهرشهري ها به نقش خود مردم توجه داشته و حل مشكلات مردم به وسيله مردم را ملاك كار قرار داده است. در حقيقت در فضاي جديد جهاني شدن نياز است كه بين حاكميت ها و گروه هاي غيردولتي براي حل مشكلات و مسائل، همكاري هاي گسترده اي صورت پذيرد. در اين راه مي توان از ظرفيتهاي خواهرشهري ها و سفراي فرهنگي و هنري بهره گرفت. لازم است كه تماس و مواجهه بين مردم كشورهاي مختلف گسترش يابد و همفكري و همياري براي حل مسائل مورد توجه قرار گيرد.
پنجمين سخنران، آقاي نادر شيخ¬حسني بود كه مقاله اي را به طور مشترك با خانم زهرا كوشكي با عنوان «حمايت و توانمند سازي زنان سرپرست خانوار در عصر جهاني شدن» به همايش ارائه داده است. ايشان در آغاز بحث خود به اهميت توجه به گروه هاي حاشيه اي مثل اقليتهاي قومي و جوانان و زنان در دوران جديد اشاره داشت. وي ضمن توجه به اين نكته اشاره كردند كه اكنون بايد به اين گروه ها توجه خاص داشت و زنان سرپرست خانوار نيز از جمله آنان هستند زيرا با مشكلات جدي دست و پنجه نرم مي كنند.
پژوهشگر مركز ملي مطالعات جهاني شدن ضمن اشاره به روش هاي نوين حمايت از اينگونه زنان به شبكه هاي اجتماعي مجازي و نقش آن در توانمندسازي اشاره نمود. اين شبكه ها به ويژه در خصوص زنان كارآفرين مي تواند مفيد واقع شود. از اين رو كه زنان سرپرست خانوار معمولا با مشكلات مالي مواجه هستند و اين شبكه ها مي توانند آنها را در اين زمينه ياري رسانند. وي پيشنهاد كرد كه كميته امداد طرحي را به صورت پايلوت در چند استان به انجام رساند و «شبكه هاي اجتماعي زنان كارآفرين» را تشكيل دهد. سپس كميته امداد مي تواند با بررسي اين طرح و تصحيح آن، طرح را به صورت گسترده تر به انجام رساند.
آخرين سخنران اين نشست، حجه¬الاسلام دکتر جمشید معصومی بود كه مقاله خود را با عنوان «ضرورت حمايت از زنان در عصرجهاني شدن» ارائه نمود. ايشان اشاره داشت كه زنان در عصر جهاني شدن دچار آسيب هايي شده اند و توجه جدي به اين گروه ضروري است. در اين راه لازم است به انديشه هايي كه مقوم خانواده و نظام آن است توجه شود. وي مشكل زنان را به دو حوزه ابزارها (شامل رسانه ها و ...) و انديشه ها تفكيك كرد. ابزارها در جهان كنوني و با ظهور تكنولوژيهاي جديد غيرقابل كنترل هستند و راه حل نه مبارزه با آنها بلكه توجه به انديشه ها است.
عضو هيات علمي دانشگاه آزاد متذكر شد كه بايد در حوزه انديشه تلاش كرد و تغييراتي را در جهت حفظ بنيان خانواده به انجام رساند. لازم است ديدگاه انسانها و نگاه آنها تغيير يابد. در نگاه ايشان، تفكرات جديدي كه به اسم حمايت از زنان رواج پيدا كرده باعث سست شدن بنيان خانواده شده و مردها نيز از اين موضوع استقبال كرده اند. وي در اين زمينه اشاره داشت كه بايد با ارائه قرائت جديد از دين، انديشه ها را مورد توجه قرار داد و نگاه انسانها را تغيير داد. اكنون مشكل اصلي عبارت از انديشه هايي است كه در خصوص زنان و مفهوم خانواده رواج پيدا كرده و آسيب هايي را در پي داشته است.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|